Schoot in de hand, spanning erop, gewicht verplaatsen en daar ga ik. De flits waarop ik zeil springt aan. Ik voel direct dat de wind aan het zeil trekt. Jaren geleden heb ik zo leren zeilen. Er was absoluut geen sprake van serieuze zeiltrim. Ik was aan het ‘spelen’. Heerlijk!

Jaren later huurde ik voor het eerst een Bavaria 32. Een fijn schip met mijn gezin. Ik hield van sportief zeilen dus reefde niet te snel, met flink wat helling voeren we van Lemmer naar Enkhuizen. Wind door mijn haren, water in het gangboord. Toen ik achter me keek zag ik een Aloa 28 ras dichterbij komen. Ik rolde de genua nog iets verder uit met de gedachte: Hoe meer zeil, hoe sneller ik ga. En daar gingen we. Mijn familie was al niet meer blij met me, ze hadden moeite zich staande te houden in het bootje en even lekker een boekje lezen ging niet meer. En ondanks het extra zeil passeerde de Aloa me. Jazeker aan loefzijde. Achter het roer een alleraardigste zestiger (zo schatte ik dat in).

'Jongeman, mag ik je een tip geven?'
'Jazeker, graag!'
'Sturen is remmen! Steek maar een rif en dan zul je zien dat je me zo weer inhaalt. Tot straks!'

Hij had gelijk een half uur later staken wij het gezellige echtpaar de loef. Duim omhoog. Een wijze les.

Als je je boot rechtop vaart, met geen of weinig helling heeft de fok of genua een lijende werking en het grootzeil een loevende werking. Dit mechanisme voel je heel goed op een open bootje. Door je gewicht te verplaatsen blijf je je bootje rechtop varen en zorg je dat je roer weinig remt. Maar dat gewicht verplaatsen gaat niet zo makkelijk als je lekker aan het cruisen bent op een scherp jacht. En met iets teveel zeil maakt je boot al snel wat helling. Vanwege de vorm van het onderwaterschip en de kiel die de boot onder zich mee torst heeft een scherp jacht bij helling de neiging om met de neus naar de wind te willen gaan. Om dit te compenseren stuur je een beetje naar lij. En juist dit sturen naar lij is remmen! Het roerblad van een scherp jacht heeft al snel de oppervlak van een woonkamerdeur en als je dit scheef onder de boot zet zorgt dit voor weerstand. Dit gaat ten koste van je voorwaartse snelheid.

Een zeil op een zeiljacht zoals wij dat kennen werkt op een aan de windse koers anders dan wanneer je ruime- of voor de wind vaart. En ergens zit er ook nog een omslagpunt. De koers die je vaart en de wind waarmee je het moet doen bepaalt hoe je je zeilen trimt. Op een aan de windse koers wil je dat de wind aan het zeil trekt. Op een voor de windse koers wil je dat de wind in het zeil duwt. Het vleugelprofiel en het weerstandprofiel vragen een andere vorm van het zeil.

En dan niet alleen het aantrekken of laten vieren van de schoten. Nee! Voor je genua geldt dat je met het spelen met de schoot en het lei-oog de perfecte vorm kunt krijgen. Je grootzeil trim je door de vorm aan te passen en de optimale hoek ten opzichte van de wind te kiezen. Het voorlijk, onderlijk en achterlijk van je grootzeil kun je vormen. Door je val extra op spanning te zetten of te vieren, te spelen met je halstalie (cunningham) kun je je voorlijk vormen. Door je onderlijkstrekker (outhaul) regel je de diepte van de onderkant van je zeil. En met de neerhouder kun je de giek omlaag trekken of laten vieren om zo de vorm van het achterlijk van het zeil aan te passen (veel of weinig twist). En dan is er natuurlijk nog de masttrim.

En weet je dat de wind bovenin het zeil ruimer invalt dan onder in het zeil. Hoeveel dit verschilt dat hangt dan weer af van de sterkte van de wind?

Een echte trimklassieker, neem er de tijd voor, het is zeker de moeite waard!

Zeiltrim is geen exacte wetenschap, maar eerder een harmonie tussen schip, bemanning en omstandigheden. Ontdek hoe jij het beste uit je boot kunt halen en comfortabel kunt varen, zelfs bij harde wind, door een zeiltrim training te volgen bij Zeilschool Zuiderzee. Leer de nuances en zet koers naar de perfecte zeilervaring!